İstanbul Teknik Üniversitesi Avrasya Yer Bilimleri Enstitüsü emekli öğretim üyesi Prof. Dr. Okan Tüysüz konuğumuz.
(Bu bir transkripsiyondur. Metnin son hali değildir.)
Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD)‘dan elde edilen bilgiye göre sabah 04.17’de Kahramanmaraş’ın Pazarcık ilçesinde 7,7 büyüklüğünde deprem meydana geldi. Ardından 04:26’da, bu kez merkez üssü Gaziantep’in Nurdağı ilçesi olan 6,4 büyüklüğünde bir deprem daha yaşandı. Kahramanmaraş, Gaziantep, Şanlıurfa ve Hatay başta olmak üzere 15’ten fazla ilde hissedilen sarsıntılar sonrası pek çok binanın yıkıldığı bölge yönetimleri tarafından ifade ediliyor.
Kahramanmaraş, Gaziantep, Şanlıurfa ve Hatay haricinde Sivas, Mersin, Samsun ve Trabzon başta olmak üzere pek çok kentte hissedilen deprem sonrası AFAD, 6.30 itibarıyla 76 kişinin yaşamını yitirdiğini ve 440 kişinin ise yaralı olduğunu açıkladı. İlerleyen saatlerde Cumhurbaşkanı Erdoğan, toplamda 912 can kaybı ve 5 bin 385 yaralı olduğunu açıkladı. İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, depremin ardından 4. Seviye Uluslararası Alarm ilan ettiklerini belirtti.
Deprem; Mısır, Lübnan, Suriye ve Irak’ta da güçlü bir şekilde hissedildi. Suriye Sağlık Bakanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre Halep, Hama ve Lazkiye'de en az 427 kişi yaşamını yitirdi. Bölgeden haber almakta zorluk yaşanıyor. Güncel haberler için internet sitemizi takip edebilirsiniz.
Uzmanlar uyarmıştı
Açık Gazete’ye bağlanan, İstanbul Teknik Üniversitesi Avrasya Yer Bilimleri Enstitüsü emekli öğretim üyesi Prof. Dr. Okan Tüysüz depremle ilgili görüş ve tespitlerini paylaştı.
Türkiye’de Kuzey Anadolu ve Doğu Anadolu olmak üzere iki büyük fay hattının olduğunu belirten Tüysüz, bugün gerçekleşen depremin Doğu Anadolu fay hattında görüldüğünü ifade etti. Doğu Anadolu fayının birkaç kola ayrıldığı Pazarcık, Nurdağı ve Narlı bölgesindeki depremin oldukça karmaşık jeolojisi olan bir ortamda meydana geldiğini ekledi. Bölgede en son 1513 ve 1894 yıllarında büyük depremlerin meydana geldiğini, daha sonra bu büyüklükte bir deprem kaydedilmediğini ve fayın enerjisinin birikmiş olduğunu paylaştı. Bu nedenle, bölgede yüksek şiddetli bir deprem beklentisi olduğunu hatırlattı.
2020’deki Elazığ depreminden sonra Doğu Anadolu Fay Hattı’na dikkat çekildiğini belirten Tüysüz, bu fay üzerinde sismik boşlukların olduğunun ve bunların büyük depremlere sebep olabileceğinin paylaşıldığını ifade etti. AFAD’ın ilk olarak 7,4 olarak açıkladığı depremin büyüklüğü süreç içinde 7,7 olarak güncellendi. Tüysüz, deprem merkezine 300 km mesafede bile ciddi hasarlar görüldüğünü belirtti. Depremin ardından Akdeniz bölgesinde tsunami görülebileceğini, ancak henüz gerçekleşen bir tsunami bilgisi gelmediğini ekledi.
Tüysüz, bölgede alınan tedbirlerin yetersiz olduğunu ifade etti. Jeoloji Mühendisleri Odası Deprem Danışma Kurulu Başkanı olan Tüysüz; fay hattı üzerinde yer alan 24 il, 108 ilçe ve 500 köy hakkında raporlar hazırlandığını ve bu raporların ilgili idari birimlere ulaştırıldığını paylaştı. Ancak idari birimlerin, bilimsel yöntemlerle hazırlanan bu raporlar üzerine bir dönüş yapmadığını da ekledi. Uyarılar dikkate alınsaydı, bölgede bu boyutta hasar olmayacağını ve can kaybı yaşanmayacağını ifade etti.
Tüysüz, Türkiye’deki çoğu yapının 2019 yılında yayımlanan yönetmeliğe uygun olmadığını sözlerine eklerken, kayıpların denetim mekanizması olmaması sebebiyle yaşandığını belirtti; elde edilen son verilere göre İstanbul’un %65’inin de deprem yönetmeliğine aykırı yapılanma içinde.
